Phần thưởng cao quý nhất
cho công sức lao động của một người không phải là những gì người ấy
nhận được, mà chính là qua đó anh ta đã tự cảm nhận được mình đã trưởng
thành như thế nào.
John Ruskin
Cuộc đua
marathon hàng năm ở thành phố tôi thường diễn ra vào mùa hè. Nhiệm vụ
của tôi là ngồi trong xe cứu thương, theo sau các vận động viên, phòng
khi có ai đó cần được săn sóc y tế. Người tài xế và tôi sẵn sàng trong
xe, phía sau hàng trăm con người, chờ tiếng súng lệnh vang lên.
- Chúng ta
sẽ theo sau người chạy cuối cùng nên anh hãy lái xe chầm chậm thôi - Tôi
nói với người tài xế, Doug, khi xe bắt đầu lăn bánh về phía trước.
- Hy vọng người cuối cùng sẽ chạy nhanh - Anh pha trò.
Khi đoàn
người tăng tốc, nhóm chạy đầu tiên dần vượt lên trước. Chính lúc đó hình
ảnh một người phụ nữ mặc quần soóc màu xanh da trời và áo thun rộng
thùng thình đập vào mắt tôi.
- Doug, nhìn kìa!
Chúng tôi
biết mình đã nhận diện được "người cuối cùng". Bàn chân chị ấy cứ chụm
vào mà đầu gối lại cứ đưa ra. Đôi chân tật nguyền của chị tưởng chừng
như không thể nào bước đi được, chứ đừng nói là chạy.
Doug và tôi
lặng lẽ nhìn chị từ từ tiến lên - chẳng ai nói lời nào. Chúng tôi cứ
nhích lên từng quãng một rồi dừng lại để chờ chị.
Nhìn chị chật
vật đặt bàn chân này lên trước bàn chân kia mà tôi tự dưng thở giùm cho
chị, rồi reo hò cổ động cho chị tiến lên. Tôi nửa muốn chị ngừng lại nửa
cầu mong chị tiếp tục.
Cuối cùng, chị
là người duy nhất còn trong tầm nhìn. Tôi ngồi ra cả mép ghế, theo dõi -
với vẻ sờ sợ, phấn khích chen lẫn tôn kính - người phụ nữ vẫn kiên trì
tiến tới, quả quyết vượt qua những dặm cuối cùng.
Vạch đích hiện
ra, tiếng người la ó ầm ĩ hai bên đường. Kìa, một người đàn ông đứng
thẳng và tự hào đang chờ. Anh ấy cầm một đầu sợi ruy-băng giấy kếp, đầu
kia buộc vào cây cột. Chị chầm chậm tiến tới, băng qua, giật đứt hai đầu
sợi dây cho nó bay phấp phới sau lưng tựa như đôi cánh.
Tôi không biết
tên người phụ nữ đó, nhưng kể từ ngày hôm ấy chị đã trở thành một phần
ký ức cuộc đời tôi - và tôi phụ thuộc nhiều vào phần đời này. Với chị,
điều quan trọng không phải là đánh bại những người chạy khác hay giành
lấy phần thưởng; mà là cố hoàn thành đoạn đường đua cho dù phải nỗ lực
tới đâu. Mỗi lúc gặp phải tình huống quá khó khăn, quá tốn thời gian
hoặc tưởng như "không thể làm được", tôi lại nghĩ đến "người chạy cuối
cùng". Liền sau đó thì mọi việc trở nên thật dễ dàng đối với tôi.