PN
- Trẻ mắc chứng khó học thường gặp một trong những khó khăn về đọc,
viết hoặc tính toán. Trẻ thường hay quên các ký tự, con chữ và không
diễn đạt được ý mình. Nếu phát hiện sớm và can thiệp đúng cách sẽ giúp
trẻ vượt qua được “bệnh”.
- Do "dốt" hay rối loạn chuyên biệt?
Chứng
khó học hay còn gọi là rối loạn chuyên biệt trong học tập là những khó
khăn kéo dài trong quá trình học của trẻ. Trẻ mắc chứng khó học thường
có thành tích học tập rất thấp và kéo dài trong nhiều năm. Rất khó để
cha mẹ nhận ra trẻ mắc chứng này. Chính vì vậy, nhiều bậc cha mẹ khi
thấy con mình chậm hơn những đứa trẻ khác trong học tập thường cho rằng
trẻ “dốt” .
Giải
thích về vấn đề này tiến sĩ (TS) Huỳnh Mai Trang (giảng viên Khoa Tâm
lý giáo dục Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) cho biết, chứng khó học là một
dạng khuyết tật bẩm sinh “không nhìn thấy”, làm ảnh hưởng đến khả năng
học tập của trẻ và chỉ ảnh hưởng đến khả năng học tập. Do “không nhìn
thấy” nên vô tình các bậc cha mẹ thường cho là trẻ lười biếng, nhút
nhát, quậy quá, nặng hơn nữa là dốt. Cần biết rằng, trẻ mắc chứng này
vẫn sinh hoạt và giao tiếp bình thường. Thậm chí có trẻ còn thông minh,
nhanh nhẹn hơn so với trẻ cùng tuổi trong các hoạt động khác nhưng kết
quả học tập thì luôn luôn thấp.
Trẻ
mắc chứng khó học khi bước vào trường thường trở nên kém cỏi lạ thường
so với các bạn. Trẻ không có khả năng học tập mặc dù trí tuệ bình
thường, không bị tổn thương não hay khiếm khuyết về giác quan, cũng
không phải do rối nhiễu tâm lý hay môi trường giáo dục không thuận lợi.
TS Huỳnh Mai Trang nhận định, đối với những trẻ này, nếu không được can
thiệp, giúp đỡ sẽ bị thiếu hụt kỹ năng học tập trầm trọng. Trẻ không thể
tiếp nhận và xử lý thông tin, hậu quả tất yếu là trẻ trở nên chán học,
thậm chí còn gây rối trong giờ học.
Hai mẹ con chị Thùy Trang (áo trắng) trò chuyện với TS Huỳnh Mai Trang
Gia đình là điểm tựa
Chứng
khó học thường có ba dạng: khó đọc, khó viết và khó tính toán. Trẻ mắc
chứng khó đọc thường đọc sai, bỏ qua một vài ký tự hoặc không phát ra
một âm nào đó. Trẻ luôn đối phó bằng cách học thuộc lòng hoặc đoán từ
dựa vào ngữ cảnh. Các nghiên cứu phương Tây cũng chỉ ra tỷ lệ mắc phải
rối loạn này từ 3-8%, trong đó bé trai gấp hai đến năm lần so với bé
gái.
Trẻ
mắc chứng khó viết thường cầm bút quá chặt hoặc quá lỏng, chữ viết
không đều, lúc đậm lúc nhạt, lẫn lộn trái phải khi viết. Trẻ thường gồng
mình lên và không có sự uyển chuyển nhẹ nhàng của cánh tay khi viết.
Trẻ
mắc chứng khó tính toán sẽ không biết thiết lập tương quan 1:1, tức là
khi nhìn một vật nào đó để đếm, nhịp điệu của tay và miệng đếm không đều
nhau hoặc khi tính một bài toán cộng, trừ bình thường, bé không tính
nhẩm được trong đầu mà phải dùng ngón tay hoặc que để tính.
Giai
đoạn trẻ chuẩn bị vào lớp 1 là giai đoạn cha mẹ có thể phát hiện nguy
cơ này ở trẻ, vì lúc này trẻ được làm quen với chữ viết. Tuy nhiên, chỉ
có thể kết luận về rối loạn này dựa vào thành tích học tập của trẻ bằng
những trắc nghiệm đã chuẩn hóa, cộng với việc loại trừ các dấu hiệu như
trí tuệ bình thường, giác quan không bị khiếm khuyết, não không bị tổn
thương, cảm xúc ổn định, môi trường giáo dục thuận lợi.
Việc
can thiệp cho trẻ cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa cha mẹ, giáo viên,
chuyên gia tâm lý. Trong đó cha mẹ đóng vai trò rất quan trọng. Cha mẹ
phải dành nhiều thời gian luyện tập cho trẻ theo phác đồ của các chuyên
gia, luôn theo dõi sát và động viên tinh thần cho trẻ.
Trẻ
mắc chứng khó học có xu hướng che giấu khuyết điểm của mình và tự cô
lập mình khi ở trường. Bên cạnh đó, nhiều bậc cha mẹ không chấp nhận con
mình mắc chứng khó học mà đỗ lỗi cho cách giảng dạy của giáo viên, hoặc
cả thầy cô và cha mẹ đều cho rằng trẻ lười học. Điều này dẫn đến những
“oan ức” cho trẻ khi phải chịu cảnh ở lại lớp hoặc bị mang tiếng “ngồi
nhầm lớp”. Thậm chí, nhiều trẻ đành phải vào trường dành cho trẻ chậm
phát triển trí tuệ.
Chính
vì vậy, TS Huỳnh Mai Trang khuyến cáo, khi nghi ngờ trẻ có nguy cơ mắc
chứng khó học, gia đình nên đưa trẻ đi khám ngay để được thẩm định và
can thiệp kịp thời, giúp trẻ hòa nhập bạn bè trường lớp.
Linh Giang
|
Chị
Thùy Trang, mẹ của bé N.Đ.K. (mười tuổi, ngụ Long Thành, Đồng Nai) kể,
năm bé vào lớp 1, bé không cầm được bút, càng tập bé càng viết nguệch
ngoạc, lộn xộn. Ngoài ra, bé còn không tính nhẩm được dù với những con
số nhỏ nhất. Sắp vào lớp 5 nhưng khi hỏi “hai cộng hai bằng mấy?”, bé
vẫn lấy ngón tay ra tính. Mặc dù suốt bốn năm qua chị vẫn luyện tập cho
bé mỗi ngày nhưng vẫn không có kết quả. Trong khi đó, ở các hoạt động
khác thì bé rất năng động và tự tin. Chính vì vậy, gia đình không hề
nghĩ bé bị bệnh.
Lo
lắng, chị đưa bé đi khám, sau thời gian theo dõi mới biết bé mắc chứng
khó học và trước đó gia đình đã luyện tập sai phương pháp, dẫn đến tình
trạng bé chán học.
|