Tương tự như miền Bắc, mỗi gia đình miền Nam lại luôn sắm sửa
cho mình một cây mai vàng rực rỡ. Ẩn dưới tục lệ này, là một câu chuyện đầy
tính nhân văn và hiếu nghĩa:
Ngày xưa có một cô
gái tên Mai con một người thợ săn vốn rất gan dạ và can đảm. Năm lên mười bốn,
cô gái đã được cha đào luyện trở thành một nữ hiệp sĩ vô cùng tài giỏi và tinh
thông võ thuật. Lúc ấy có một con yêu tinh đến quấy phá một làng nọ, dân làng
treo giải ai giết được yêu tinh sẽ được thưởng trọng hậu. Thế là hai cha con
lên đường giết yêu tinh. Sau khi giết được yêu tinh trở về, danh tiếng của hai
cha con vang dội và truyền rao khắp nơi. Vài năm sau người cha lâm bệnh nặng và
sức khỏe ngày một yếu đi. Còn cô con gái thì đã bước qua tuổi mười tám, sức khỏe
càng tăng lên gấp bội, võ thuật càng ngày càng tinh thông. Năm ấy yêu tinh rắn
lại xuất hiện ở một vùng nọ và dân làng đến khẩn khoàn hai cha con đi giết yêu
tinh. Trước khi con gái lên đường, người mẹ may cho cô một bộ đồ gấm màu vàng rất
đẹp và cô gái hứa ngày trở về sẽ mặc bộ đồ vàng ấy cho mẹ nhìn thấy cô từ xa.
Sau đó hai cha con trèo non lội suối tìm cho ra yêu tinh để tiêu diệt nó. Người
cha vì sức yếu nên không phụ giúp được gì để cô con gái một mình chống chọi với
yêu tinh. Nhưng cuối cùng cô gái cũng giết được nó. Nhưng rủi thay, trước khi
chết, con yêu rắn đã vùng dậy dùng đuôi quấn và xiết chết cô gái.
Cảm thương trước tấm
lòng hiệp nghĩa của cô gái cũng như sự khóc lóc van nài của người mẹ tội nghiệp
nên ông Táo trong nhà đã khẩn khoản xin Ngọc Hoàng cho cô gái được sống lại và
trở về với gia đình trong chín ngày. Thế là từ đó, cô gái được trở về nhà trong
hình hài nguyên vẹn với gia đình trong chín ngày (từ 28 tháng Chạp cho đến mồng
6 Tết thì biến mất). Về sau khi cha mẹ và người thân của cô gái mất hết, cô gái
không trở về nhà nữa mà hóa thành một cây hoa mọc bên ngôi miếu mà người dân đã
lập nên để cúng bái cô. Thấy cây hoa lạ mọc lên bên miếu và cứ trổ hoa vàng suốt
chín ngày Tết nên dân làng lấy tên cô gái đặt cho cây hoa ấy là cây hoa mai và
chiết nhánh mang về trồng khắp nơi để trừ tà đuổi quỷ, mang lại may mắn cho gia
đình mỗi độ xuân về, năm hết tết đến.