Ai cũng viết thư cho người đang sống, còn con thì…
Con
trở lại trường, sau năm ngày nghỉ học chịu tang cha. Buổi trở lại
trường đầu tiên nghe tiếng trống bãi, con vội xếp tập vô cặp rồi như
thường lệ đứng trước cổng trường để đợi… Tuổi thơ làm cho con mong vào
những điều kỳ diệu, mong nỗi bất hạnh đó không phải là sự thật, nhưng,
đến quá trưa nhìn lại sân trường vắng lặng và trước cổng trường chỉ còn
mình con đứng đợi, con bàng hoàng nhận ra rằng ba đã mất thật rồi và từ
đây không còn đến trường
để đón con nữa. Hai hàng nước mắt chảy dài, nắng ban trưa rọi xuống
đường hình cô gái nhỏ lủi thủi đi về mà lòng hụt hẫng xót xa.
Ba
chỉ đau trong một thời gian ngắn rồi bất ngờ bỏ chúng con mà đi. Lúc đó
con chỉ mới 13 tuổi. Nỗi mất mát đó đối với con quá lớn và quá sớm. Một
trăm ngày ba mất, má bảo thôi từ nay đừng cúng cơm ba nữa mà luôn thắp
nhang cho ba, đừng để “hương tàn bình lạnh”. Má cũng muốn nỗi đau lắng
xuống để chúng con tập trung học hành. Nhưng rồi mỗi bữa cơm chúng con
lại đặt một cái chén, một đôi đũa nơi ba vẫn ngồi trong bàn ăn, xới một
liễn cơm nóng, dọn những thức ăn ba ưa thích. Nhiều năm sau này con vẫn
thường ngậm ngùi nhớ lại hình ảnh những đứa con nhỏ của ba bên mâm cơm
vẫn muốn lưu giữ kỷ niệm về người cha đã khuất. Biến cố lớn ấy đã đem
lại bao mất mát và càng khôn lớn con càng thấm thía đó là những thiếu
thốn không gì bù đắp nổi.
Cuộc
sống mỗi lúc một bấp bênh. Đôi vai mỏng mảnh của má như oằn xuống trước
gánh nặng của gia đình quá lớn. Giữa “ngày còn ba” và “ngày mất ba”
dường như là hai thế giới. Miền Trung vào những ngày mùa đông trời lạnh
như cắt thịt, những đứa con nhỏ của ba đi học về sẽ càng se sắt nhớ
nhung ngày ba đội mưa đợi các con trước cổng trường. Một ngày mới của
con được bắt đầu từ những hình ảnh, những âm thanh mà ba mang lại – một
ngày tuổi thơ sung sướng. Những gì thuộc về ba trong hoài niệm của con
đều đưa con quay về với quãng đời thơ ấu, ấm áp tình phụ tử, nhưng con
cũng không quên có buổi chiều đi đâu về con bước vào phòng ba, ba không
bật đèn, phòng mờ tối và ba ngồi đó, câm lặng… Con nhìn thấy, rón rén
quay ra và như bắt chước ba, con cũng ngồi ngoài hiên, một mình trong
bóng tối… con thấy thương ba quá!… Tuổi thơ con cũng có những nỗi buồn
riêng của mình nhưng tất cả nỗi niềm ấy đều được ba chia sẻ. Còn bây
giờ, ba đang buồn và không thổ lộ nhưng con không biết làm sao để an ủi.
Ba đang nhớ các anh chị của con phải không ba? Con gái lớn lấy chồng
xa, hai con trai bị bắt vào tù khi hoạt động trong phong trào tranh đấu
của sinh viên. Con nhớ ngày theo ba má đến trại để thăm anh. Thấy anh
con trong hình dáng ốm yếu, da dẻ xanh xao, má khóc ròng bước tới, còn
ba thì lùi lại lén chùi nhanh những giọt nước mắt. Cơn bạo bệnh đột ngột
nhanh chóng cướp ba đi hẳn, cũng có một phần của những nỗi nhớ nhung bị
dồn nén đó.
Các
anh, các chị con nhớ lại trong khoảng thời gian gia đình phải trải qua
những thử thách nghiệt ngã, chưa bao giờ ba khuyên các con hãy lựa chọn
cho riêng mình một cuộc sống bình yên. Nhưng ba vẫn nói đã chọn con
đường cách mạng để đi thì phải đủ tâm, đủ lực để đi cho trọn con đường,
đừng để dang dở đời mình và lụy cả cho người.
Năm
1976 con đúng 20 tuổi, cũng là năm thành lập Lực lượng thanh niên xung
phong thành phố, con đã bước chân vào đội ngũ. Ngày lên đường con đã
thắp nhang thưa với ba về chuyến đi xa nhà, chuyến đi thật xa, thật lâu
với những khó khăn, thử thách mà lúc đó con không thể nào lường hết
được. Bây giờ nhìn lại những quãng đời đã đi cùng đồng đội, một nỗi mừng
càng lúc càng thấm sâu, càng lan tỏa trong con. Vâng, con đã đi, đã
được hỗ trợ bởi nhiều nguồn sức mạnh để gắn bó với sự lựa chọn của mình.
Và luôn có ba trong con dù ở Đắc Nông, Bù Đốp hay những cánh rừng xanh
thẳm phía Tây Nam. Những gì ba dạy chúng con đâu chỉ bằng lời mà bằng cả
cuộc sống gay go khắc nghiệt. Thời thơ ấu vất vả ba phải vượt lên nỗi
đau mồ côi để vừa làm, vừa học, sống có nhân cách, có lòng nhân ái.
Ba
vẫn ao ước các con của ba đều được vào đại học. Khi gia nhập Lực lượng
thanh niên xung phong con mới tốt nghiệp phổ thông trung học. Chính đội
ngũ ấy đã tạo điều kiện cho con được đến với giảng đường đại học. Ngày
nhận tấm bằng đại học, con thầm cảm ơn đơn vị, cám ơn đồng đội đã giúp
con thực hiện được niềm mơ ước của ba hướng về con mà con đã canh cánh
mang theo, ấp ủ trong lòng mình những năm dài.
Ba
đã xa chúng con ba mươi năm rồi mà chúng con cứ mãi ngậm ngùi tiếc
thương khi nhớ về ba. Và vì thế khi thấy những trẻ thơ mất cha là lòng
con đau xót, day dứt. Có những đứa trẻ mất cha là mất đi hình ảnh thiêng
liêng, mất đi một người cha bằng da, bằng thịt. Nhưng cũng có những đứa
trẻ mất dần cha do những đổ vỡ trong hạnh phúc gia đình.
Mỗi
khi chồng con đau, con đã chăm sóc tận tình, sợ bệnh tật sẽ cướp đi của
con mình tình phụ tử. Khi giận hờn, căng thẳng với anh ấy, con lại
thường nhớ về cái buổi trưa đợi ba trước cổng trường mà ba không còn đến
đón để thông cảm, bỏ qua những chuyện không bằng lòng trong cuộc sống
lứa đôi. Con biết rằng ngày mai lúc tan học, con của con đứng đợi ở cổng
trường sẽ có cha đến đón. Buổi cơm chiều trong một gia đình nhỏ sẽ ấm
cúng đầy đủ cả ba người. Những đứa con có cha thật là một niềm hạnh phúc
tuyệt vời. Nhưng sao viết ngang đây con nhớ đến một lần lại thăm nhà
dưỡng lão. Nhiều cụ ông, cụ bà ngồi thầm lặng, buồn bã và khi có người
hỏi : Cụ ơi! Cụ còn con cái gì không? Thì các cụ run run không trả lời,
những giọt lệ như sương mờ trên khóe mắt. Hình ảnh đó như nhắc nhở con
phải thường xuyên về thăm má, không phải chỉ con trẻ cần đến cha mẹ mà
ngay cả cha mẹ lúc tuổi già cũng rất cần đến tình thương của con cái.
Bạn
bè thường dặn con hãy nhớ về những điều vui để cho lòng mình thanh
thản. Nhưng cũng chính trong nỗi bất hạnh nếu biết nhận ra một điều quan
trọng cần nghĩ suy thì cũng không nên quên phải không ba?
********
Thế
giới vật chất không cho phép con chuyển bức thư này đến với ba ở một
cõi mênh mông, nhưng con nghĩ rằng trong tình phụ tử ba vẫn đọc được
lòng con.