Dinh dưỡng được coi là chủ đề gây lo lắng đối với nhiều bậc
cha mẹ. Bạn có thể lo lắng liệu con mình đã ăn đủ thức ăn chưa. Bạn cũng
có thể phân vân liệu con có ăn quá nhiều hay trở nên không khỏe mạnh.
Những hướng dẫn và phương pháp dưới đây có thể giúp bạn giúp đỡ con mình theo cách tốt nhất.
Sự thèm ăn
Trẻ nhỏ trải qua thời kì sinh trưởng và hoạt động nhanh, vì thế, đôi
khi, chúng rất đói, nhưng đôi khi lại ăn ít như chim vậy. Bạn cứ chọn
cho con ăn đồ ăn giàu dinh dưỡng, còn bạn nên tin vào vị giác và sự thèm
ăn của con để có một chế độ cân bằng. Ép con ăn thường đem lại kết quả
ngược lại sự mong đợi. Cũng nên nhớ rằng kẹo, khoai tây rán, và bánh quy
có thể ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn tự nhiên đối với đồ ăn giàu dinh
dưỡng của trẻ. Hãy để cảm giác ăn uống của con chỉ đường cho bạn.
Năm nhu cầu dinh dưỡng cơ bản
Nếu bạn hiểu rõ 5 lĩnh vực dưới đây, bạn sẽ mắc sai lầm. Điều quan
trọng là bạn quyết định cho con ăn gì, còn con quyết định sẽ ăn bao
nhiêu. (Kĩ thuật này được gọi là phân chia trách nhiệm.)
1. Protein hình thành cơ thể và giúp trẻ khỏe mạnh. Cho con ăn đậu Hà
Lan và đậu phộng (loại nào cũng được, bao gồm đậu Hà Lan đông lạnh và
đậu phộng nướng đóng hộp), trứng, cá, thịt gà, thịt, sữa, sữa chua, và
pho mát ít chất béo.
2. Rau, trái cây chứa các chất dinh dưỡng và chất xơ quan trọng giúp cơ
thể khỏe mạnh. Rau quả càng nhiều màu, càng tốt. Cho con ăn các loại
rau như bông cải xanh, đậu xanh, cà rốt, khoai lang, cà chua, rau bi na,
và dưa chuột (còn vỏ). Đồng thời, cho con ăn các loại trái cây nhiều
màu sắc như đào, mơ, lê và táo. (Rửa sạch và để vỏ)
3. Đường bột cung cấp năng lượng cho cơ thể. Đường bột càng chứa nhiều
chất xơ càng chậm giải phóng. Cho con ăn bánh mì được bổ sung chất xơ,
gạo nức, bột mì nấu với thịt hoặc nước thịt, bánh kếp, và ngũ cốc ít
đường.
4. Chất béo tốt với các axit béo chuỗi dài không no giúp hình thành các
tế bào não và thần kinh. Những chất béo tốt này có trong cá (đóng hộp
hay cá tươi), trái bơ, dầu thực vật như dầu oliu hay canola (nhưng tránh
rán quá lâu những loại dầu không bão hòa này).
5. Nước máy đun sôi là nguồn chất lỏng rẻ và tốt nhất. Ngoài ra, nó còn
chứa florua giúp răng chắc khỏe. (Nếu bạn cho con uống nước ép trái
cây, luôn pha trộn tỉ lệ nửa này nửa kia với nước.
Các loại thức ăn cần tránh
Bạn có thể cho con ăn tráng miệng sau mỗi bữa ăn, thông
thường, hoa quả là lựa chọn tốt nhất. Nếu bạn muốn đặc biệt hơn một
chút, hãy thử kem hương vanilla hay bánh mì chuối. Các đồ ăn nhiều đường
như sô-cô-la, nên để dành cho các dịp đặc biệt như sinh nhật chẳng hạn.
1. Hệ tiêu hóa của trẻ nhỏ chưa thể làm việc với các loại
thức ăn nhiều muối, đường, hay ca-phê-in (có trong đồ uống cola)
Nước giải khát và nước ép trái cây rất đắt, chứa nhiều đường
và có hại cho răng. Nếu muốn cho con uống nước ép trái cây, hãy pha
theo tỉ lệ nửa này nửa kia với nước.
2. Đồ ăn nhanh. Đồ ăn nhanh ít chất xơ và các chất dinh dưỡng, nhưng
lại chứa nhiều đường và chất béo. Các loại đồ ăn như vậy gồm có khoai
tây rán, bánh rán, bánh quy, bánh ngọt, sô cô la và kẹo. Chất béo trong
hầu hết các đồ ăn này là loại ít có lợi cho sức khỏe, bao gồm chất béo
trans. Vì vậy, tốt nhất là không cho con ăn, thay vào đó, cho con ăn các
loại đồ ăn vặt tốt cho sức khỏe, như cà rốt nạo hay thái lát mỏng, và
đậu Hà Lan đông lạnh.
Lo lắng - quá nhiều hay quá ít?
Biết cách dạ dày ‘phát tín hiệu' với não có thể giúp bạn giải quyết các vấn đề liên quan đến ăn ít hay ăn quá nhiều.
1. Phản hồi chậm. Não chỉ nhận thấy chúng ta đã no 20 phút sau khi thức ăn đã tới dạ dày.
2. Đồng hồ dạ dày. Cảm giác đói được quyết định một phần
bởi ‘đồng hồ dạ dày' của con bạn - vào giờ này ngày hôm qua bé đã ăn bao
nhiêu. Ăn các bữa chính vào giờ giấc đều đặn giúp ăn ngon miệng hơn vào
bữa sau, vì thế, bạn có thể tận dụng điều này theo một trong hai cách
sau. Bạn có thể khuyến khích con ăn nhiều hơn trong bữa chính bằng cách
hạn chế đồ ăn vặt. Ngược lại, cho con ăn đồ ăn vặt có lợi cho sức khỏe
thường xuyên có thể là cách tốt giúp hạn chế ăn quá nhiều vào bữa chính.
Ăn quá nhiều?
Nếu
bạn thấy lo lắng rằng con mình có chiều hướng ăn quá nhiều, bạn có thể
can thiệp để làm chậm nó lại. Cho con ăn một nửa khẩu phần ăn bình
thường, và sau đó, khi con đã ăn xong, cho con ăn nửa còn lại 10 phút
sau đó (đôi khi điều này cho não của con có cơ hội bắt kịp với dạ dày).
Cho
con ăn đồ ăn giàu dinh dưỡng nhất (thịt nạc và rau) trước (cách này gọi
là ‘thức ăn theo trình tự thời gian'). Bé không cần phải ăn hết mọi thứ
trên đĩa của mình nhưng chỉ cho con ăn một khẩu phẩn bình thường đường
tinh bột (như cơm, mì sợi, bánh mì hay khoai tây) sau khi con đã ăn xong
đồ ăn giàu dinh dưỡng hơn. (Nếu được cho phép lựa chọn, trẻ thường ăn
bánh mì và mì sợi trước, làm trẻ ngang bụng trước khi ăn đồ ăn giàu dinh
dưỡng hơn.)
Ăn quá ít?
Có
thể bạn thấy con mình chưa ăn đủ trong bữa chính. Nếu con thường ăn rất
ngoan trong khoảng năm phút, rồi sau đó bắt đầu cựa quậy nhúc nhích và
mất cảm giác ngon miệng, bạn có thể thử các cách dưới đây.
Dùng phương pháp thức ăn theo trình tự thời gian để cho con
ăn đồ ăn dinh dưỡng trước (trong suốt thời gian cơ hội đáng giá đó).
Cho phép con ăn nhanh theo ý mình (để dạ dày vượt não, vì vậy, con sẽ ăn
nhiều hơn một chút). Đồng hồ dạ dày của con cũng có thể giúp ích. Nếu
hàng ngày bạn có thể ăn đúng giờ, con sẽ thấy đói vào đúng giờ ăn đó.
Ăn uống khỏe mạnh và hộp cơm trưa cho trẻ tuổi đến trường
Bữa sáng khỏe mạnh sẽ đánh thức cơ thể trẻ bằng cách khởi động quá trình
chuyển hóa của trẻ. Bữa sáng cung cấp năng lượng cần thiết cho cả ngày.
Nghiên cứu đã tìm ra rằng trẻ bỏ bữa sáng thường nặng cân hơn. Đó có
thể là do những trẻ này ăn nhiều hơn vào các bữa sau trong ngày.
Buổi sáng thường là thời gian rất vội đối với nhiều gia đình. Thật may
mắn, bữa sáng có thể chuẩn bị khá nhanh và dễ dàng, như sữa chua và hoa
quả, ngũ cốc và sữa, hay bánh mì.
Các loại thức ăn có lợi cho sức khỏe trẻ tuổi đi học
Nên
cho con ăn ít các loại đồ ăn chế biến sẵn. Nên bao gồm nhiều chất dinh
dưỡng cần thiết cho con trong 1 món ăn. Cho con ăn cơm rang thập cẩm,
trứng ốp-lết, bánh nhân thịt, đậu đút lò trong bánh mì từ bột không tinh
chế hay pasta bolognaise với nước sốt thịt và rau.
Trẻ muốn làm điều bạn muốn làm
Trẻ quan sát khi bạn ăn, vì thế, bạn có thể giúp con hình
thành thói quen ăn uống tốt bằng cách tự bản thân mình ăn đúng cách. Giờ
đây là thời gian tốt để từ bỏ ít nhất một, hai loại đồ ăn vặt. Nếu bạn
có thể bỏ bánh quy hay khoai tây rán ra khỏi nhà, điều này sẽ tạo sự
khác biệt lớn cho con bạn.
Đôi
khi trẻ cần được mời ăn một món ăn mới 6-10 lần trước khi nếm thử, và
cuối cùng, ăn nó. Cũng sẽ có ích nếu con nhìn thấy bạn cũng ăn món đó!
Nếu bạn vẫn kém may mắn, hãy thử lại trong 3-6 tháng.
7 cách giúp bữa ăn vui vẻ
1. Nên giữ tâm lí thoải mái, cho dù con không ăn.
2. Nên thay đổi một chút. Ngồi ăn tại chiếc bàn ăn quen thuộc
hàng ngày có thể gây nhàm chán. Vì thế, thỉnh thoảng hãy thử một chuyến
picnic ở sân sau hoặc mang bữa tối ra bãi biển hay công viên.
3. Cố gắng không nhân nhượng, thỏa mãn các đòi hỏi đồ ăn khác của con thay thế đồ ăn bạn đã chuẩn bị.
4. Không cho con ăn gì ngoài giờ ăn chính hay giờ ăn nhẹ cố định (trẻ sẽ sớm quen với thói quen này).
5. Sắp xếp thời gian ăn vặt một cách khoa học trước bữa chính (ít nhất 1 giờ).
6. Vào bữa tối, nên cho con ăn thức ăn có protein và các loại rau nhiều màu trước, khi con đói nhất.
7. Cần bình tĩnh, kiên quyết, và kiên trì.
Hoạt động ít nhất 2 giờ mỗi ngày có tác dụng cho trẻ ở tuổi
đến trường. Các hoạt động có thể là những việc vui nho nhỏ như chơi
ngoài sân chơi hay bơi ở bãi biển. Đi bộ đi học cũng có tác dụng, đồng
thời, nó còn là thời gian để bạn và con được nói chuyện cùng nhau. Vì
thế, nếu bạn lái xe đưa con đi học, hãy đỗ xe cách xa trường một chút để
con bạn được vận động.
Một số trẻ không thích các môn thể thao có tổ chức, mặc dù
vậy, có rất nhiều các hoạt động khác trẻ có thể tham gia. Tuy vậy, bạn
cũng nên tìm hiểu nguyên nhân tại sao con không thích thể thao, để xem
bạn có thể tìm ra cách giải quyết đồng thời phát hiện các vấn đề sức
khỏe của con hay không.
Hãy học cách giúp con phát triển kĩ năng thể chất.
Hoạt động thể chất.
Luyện tập thể dục ở trẻ tuổi đến trường.
Đi
bộ, chạy, nhảy, ném, trèo, và chơi giúp xương và cơ bắp trẻ chắc khỏe,
tim, phổi, và động mạch khỏe mạnh, đồng thời nâng cao khả năng phối hợp,
cân bằng, tư thế, và độ linh hoạt. Ngoài ra, nó còn làm tăng quá trình
chuyển hóa cả ngày, nhờ vậy, giảm nguy cơ thừa cân hay béo phì, bị bệnh
tim, ung thư và tiểu đường. Sân chơi là nơi lý tưởng giúp trẻ giải phóng
năng lượng và chơi cùng các bạn.
Chú ý đặc biệt về tivi
Béo phì không tốt cho sức khỏe và gây khó chịu - và rất khó
ưa đối với trẻ nhỏ. Ăn đồ ăn vặt có muối là một trong những nguyên nhân
gây béo phì ở trẻ nhỏ. Hãy hạn chế thời gian xem tivi tới 30 phút, tiếp
theo là một hoạt động ngoài trời (như đi bộ tới công viên). Cho con ăn
đồ ăn có lợi cho sức khỏe - chuối, bánh quy giòn tốt cho sức khỏe, cà
rốt thái mỏng, hay cần tây đều là những lựa chọn tốt.