Khi
tôi 20 tuổi, tôi bán hàng thuê cho một hiệu đàn piano ở St. Louis. Một
lần, chúng tôi lại nhận được một “đơn đặt hàng” là một bưu thiếp từ vùng
Đông Nam Missouri. Trên bưu thiếp đó có viết “Xin hãy mang một chiếc
đàn piano màu gụ đỏ tới cho cháu tôi. Tôi sẽ trả góp 10 đôla mỗi tháng
bằng tiền bán trứng gà”. Qua nét chữ có thể đoán đó được người viết là
một bà cụ. Bà ấy viết câu đó lặp đi lặp lại kín mít tấm bưu thiếp, viết
cả ra những diềm giấy còn thừa ở mặt trước cho đến khi chỉ còn ra một
khung nhỏ ghi địa chỉ.
Tất nhiên công ty chúng tôi không thể bán piano trả góp 10 đô mỗi tháng. Nên chúng tôi lờ tờ bưu thiếp đi.
Tuy
nhiên, đến một ngày, ở vùng Đông Nam Missouri đó có thêm vài người đặt
mua đàn piano và chúng tôi phải chở đàn đến đó. Vì tò mò, tôi muốn đến
địa chỉ của bà cụ xem sao. Gần như giống hệt những gì tôi tưởng tượng:
bà cụ sống trong một túp lều lụp xụp cạnh cánh đồng.
Sàn
căn lều rất bẩn. Gà thì chạy lung tung: không xe, không điện thoại,
không nghề nghiệp. Chẳng có gì cả trừ một mái nhà, và đó cũng không phải
là một cái mái tốt. Cháu gái của bá cụ khoảng 10 tuổi, đi chân đất và
mặc váy vá.
Tôi
giải thích cho bà cụ rằng chúng tôi rất buồn vì không giúp được bà cụ.
Nhưng dường như những gì tôi giải thích chẳng có hiệu quả. Cứ 6 tuần một
lần, chúng tôi lại nhận được một cái bưu thiếp y như nhau. Cần có một
cái đàn piano màu gụ đỏ, và thề thốt rằng bà sẽ trả 10 đôla/tháng.
Khoảng hai năm sau, tôi mở được một công ty giao bán piano của riêng
mình, và đôi khi tôi đăng quảng cáo trên báo địa phương Missouri. Tôi
bắt đầu nhận được những bưu thiếp như từng nhận ở công ty cũ. Trong hàng
tháng trời, tôi cũng lờ những tờ bưu thiếp đó đi, vì tôi biết làm gì cơ
chứ?
Nhưng
rồi, một hôm ở công ty tôi có nhập về một số đàn piano kiểu mới, trong
đó có một chiếc đàn màu gụ đỏ. Dù biết mình có thể gây thua thiệt cho
công ty, tôi vẫn quyết định đưa chiếc đàn lên xe ô tô chở tới nhà bà cụ
và nói rằng nếu bà trả 10 đôla/tháng thì bà sẽ phải trả 52 lần. Tôi đặt
piano vào nơi ít có khả năng bị dột nhất. Tôi cũng dặn bà và cháu bé giữ
cho bọn gà đừng nhảy lên đàn piano. Rồi tôi lên xe về công ty đinh ninh
rằng thế là coi như mình đã cho không một cây đàn.
Nhưng
cứ 10 đôla được gửi đến cho tôi rất đều đặn mỗi tháng. Cả 52 tháng. Đôi
khi không chỉ là tiền giấy mà là những đồng xu được dùng băng dính đính
vào bưu thiếp.
Nhận
đủ tiền tôi không có liên lạc gì với bà cụ nữa trong suốt 20 năm. Cho
đến một ngày khi đi công tác ở Memphis, tôi ghé vào một nhà hàng để dùng
bữa. Ở đó, tôi được nghe thấy tiếng đàn piano hay nhất mà tôi từng được
nghe. Và do một cô gái rất xinh đẹp đang chơi.
Tôi
lại gần cô ấy và đứng nghe nhạc. Khi chơi xong bản nhạc, chúng tôi nói
chuyện với nhau, và thật như một điều kì diệu, đó chính là cô bé mặc váy
vá trong căn lều nhỏ 20 năm trước.
Cô
gái kể từ khi được bà đã đặt mua cho chiếc đàn piano màu gụ đỏ, cô đã
giành được nhiều giải thưởng âm nhạc ở trường và địa phương. Bây giờ cô
đã có gia đình còn bà cô đã mất.
Tôi
hỏi cô có biết chiếc đàn piano màu gụ đỏ có ý nghĩa như thế nào không.
Cô gái nói hồi đó cô còn quá nhỏ, chỉ biết có một chiếc đàn mà không
hiểu gì nhiều. Nhưng tôi thì hiểu.
Cuối cùng, tôi bảo cô:
– Tôi rất mừng được gặp lại cô, còn bây giờ tôi phải đi về.
Và tôi thực sự phải đi về, vì bạn biết đấy, đàn ông không bao giờ muốn bị nhìn thấy mình khóc ở nơi công cộng.