Đồng
chí liên lạc đi công văn 10 giờ đêm mới đến. Bác gọi mang ra một bát,
một thìa con. Rồi Bác đem bát chè đậu đen, đường phèn, mà anh em phục vụ
vừa mang lên, xẻ một nửa cho đồng chí liên lạc.
- Cháu ăn đi!
Thấy đồng chí liên lạc ngần ngại, lại có tiếng đằng hắng bên ngoài, Bác giục:
- Ăn đi, Bác cùng ăn...
Cảm ơn Bác, đồng chí liên lạc ra về. Ra khỏi nhà sàn, xuống sân, đồng chí cấp dưỡng bấm vào vai anh lính thông tin:
- Cậu chán quá. Cả ngày Bác có bát chè để bồi dưỡng làm đêm mà cậu lại ăn mất một nửa.
-
Khổ quá, anh ơi! Em có sung sướng gì đâu. Thương Bác, em vừa ăn ra rớt
nước mắt, nhưng không ăn lại sợ Bác không vui, mà ăn thì biết cái chắc
là các anh mắng mỏ rồi...
Các
đồng chí ở gần Bác đều cho biết Bác rất tiết kiệm. Có đôi tất rách đã
vá đi vá lại mấy lần Bác cũng không dùng tất mới. Bác nói:
- Cái gì còn dùng được nên dùng. Bỏ đi không nên...
Khi tất rách chưa kịp vá, anh em đưa đôi mới để Bác dùng, Bác xoay chỗ rách vào bên trong rồi cười xí xoá:
- Đấy, có trông thấy rách nữa đâu. ..
Có quả chuối hơi nẫu, anh cán bộ chê không ăn, Bác lấy dao gọt phần nẫu đi, bóc ăn ngon lành, rồi nói:
- Ở chiến khu có được quả chuối này cũng đã quý...
Câu nói và việc làm của Bác làm đồng chí cán bộ suy nghĩ và hối hận mãi.
...
Thực
tế lịch sử cho thấy rằng: suốt cuộc đời hoạt động của Bác ở nước ngoài,
Bác gặp rất nhiều khó khăn về tài chính do những nguyên nhân khác nhau.
Được đồng nào, chủ yếu do lao động tự thân mà có, Bác dành cho công tác
cách mạng. Bác chi tiêu rất dè sẻn, cân nhắc từng xu. Liên hoan mừng
thành lập Đảng cũng chỉ có bát cơm, món xào, tô canh, đĩa cá. Chiêu đãi
đồng chí Lý Bội Quần, người Trung Quốc, người đã mua chiếc máy chữ từ
Hải Phòng về tặng mình (năm 1939), Bác cũng chỉ "khao một món canh và
hai đĩa thức ăn, thêm hai lạng rượu, tổng cộng chưa hết một đồng bạc".
Tự
thết đãi mình "khi nghe tin Hồng quân bắt sống 33 vạn quân Hítle ở
Xtalingtát năm 1943", tại nhà tù, trong túi chỉ còn vẻn vẹn một đồng
bạc, Bác đã "nhờ người lính gác mua giùm cho ít kẹo và dấu chả quẩy".
Sau khi phấn khởi hô mấy khẩu hiệu hoan nghênh thắng lợi của Liên Xô,
Bác "ngồi ăn rất đàng hoàng, vui vẻ"...
Năm
1957, Bác về thăm Nghệ Tĩnh, khi ăn cơm chung với đồng chí Nguyễn Sĩ
Quế, Nguyễn Chí Thanh, Hoàng Văn Diệm, Bác đã để bớt ra ngoài mâm mấy
món ăn, rồi nói: "Ăn hết lấy thêm, không ăn hết để người khác ăn, đừng
để người ta ăn thừa của mình".
Có
thể dẫn ra nhiều nữa những ví dụ về cách chi tiêu, sử dụng tiền bạc, cơ
sở vật chất của Bác: chắt chiu, tằn tiện nhưng vẫn rộng rãi, không
hoang phí mà cũng không keo kiệt, "ki bo".
Thế
giới, loài người tự hào về Bác. Là người Việt Nam, đồng hương của Bác,
chúng ta càng tự hào biết bao! Cách ứng xử của Bác với tiền tài, với cái
ăn, cái mặc, với cơ sở vật chất nói chung đâu có phải là cao quá mà
chúng ta không học tập được, đâu có phải là một tòa thánh cấm uy nghiêm
mà chúng ta không đặt chân lên được thềm bậc, dù là bậc thềm thứ nhất?