Sách Lĩnh Nam chích quái (phần Hồng Bàng thị
truyện) viết như sau:
Bấy giờ, dân trên núi xuống nước đánh bắt cá thường bị thuồng luồng gây
thương tổn, bèn cùng nhau tâu việc ấy với Vua. Vua nói:
Các giống ở trên núi khác với các loài ở dưới nước. Các loài ở dưới
nước chỉ ưa những gì giống với mình và ghét những gì khác mình, vì vậy,
ta mới bị gây hại.
Nói rồi, Vua bèn ra lệnh cho ai nấy cũng phải lấy màu xăm hình thuỷ
quái vào người. Từ đó, không bị thuồng luồng gây thương tích nữa. Tục vẽ
mình của dân Bách Việt bắt đầu có kể từ đấy.
Đặc biệt thời Trần, những thành viên thuộc đội quân Thánh Dực bảo vệ xa
giá sẽ được xăm lên trán ba chữ Thiên Tử Quân (Quân đội Thiên Tử). Nghệ
thuật này còn được thấy rõ rệt dưới triều đại này với việc xăm hai chữ
Sát Thát (Giết giặc Tarta) trong thời kỳ kháng chiến chống Nguyên Mông,
thể hiện sự quyết tâm đồng lòng chiến đấu, bảo vệ giang sơn của cha ông
ta. Thường những người xăm trổ thời ấy đều là những chiến binh dũng cảm
và can trường, họ xăm trổ để thể hiện sức chịu đựng và chí hướng của
mình. Nhiều người dân cũng thường cũng xăm lên bụng những chữ Nghĩa dĩ
quyên khu, hình vu báo quốc thể hiện tinh thần thượng võ.